Instalacja odgromowa w domu jednorodzinnym

Czy dom potrzebuje instalacji odgromowej?

Ponieważ normy stosowane w Polsce zakładają, że obowiązkowa jest tylko w budynkach użyteczności publicznej, inwestorzy często z niej rezygnują. To, że instalacja odgromowa nie jest obowiązkiem w domu jednorodzinnym nie oznacza wcale, iż jest niepotrzebna.

Dlaczego rezygnuje się z instalacji odgromowej?

Najczęściej wynika to z oszczędności (wartość dobrej instalacji odgromowej to kilka tysięcy zł), cięcia kosztów. Są też argumenty dotyczące elewacji i niekorzystnego wpływu na jej wygląd – o ile jednak w przeszłości instalacje rzeczywiście je szpeciły, dziś są bardziej wkomponowane w otoczenie. Przepisy umożliwiają swobodę wyboru – instalacje wymagane są bowiem tylko w budynkach mieszkalnych wyższych niż 15 m i mających powierzchnię przekraczającą 500 m kw. Piorunochrony są też konieczne tam, gdzie budynki pokryto np. trzciną lub gontem oraz postawionych w miejscach o szczególnie dużym natężeniu burz.

Piorunochron to bezpieczeństwo

Rozważając inwestycję w instalację kierować trzeba się przede wszystkim rozsądkiem. Zapomina się, iż instalacja odgromowa to przede wszystkim kwestia bezpieczeństwa. Piorunochron chroni budynek przed uderzeniem pioruna wyprowadzając natężenie do ziemi. A jest ono ogromne – to kilkanaście tysięcy amperów. Koszt zabezpieczenia budynku przed wyładowaniami to tylko procent wartości całej nieruchomości, która – bez instalacji odgromowej – zostanie narażona na spore ryzyko. I to nawet w sytuacji, gdy stoi w towarzystwie innych domów.

Czym kończy się uderzenie pioruna w dom bez instalacji odgromowej?

To nie tylko możliwość pożaru. Narażone na wyładowania są ściany, a niewykluczone są też problemy z zaizolowaniem fundamentów. Prąd schodzący od góry do dołu w stronę gruntu w warstwie domu charakteryzującej się słabym przewodnictwem – taką są np. cegły – wydzieli ciepło, co niekorzystnie wpłynie na mury domu. Instalacja odgromowa skupi wyładowanie na metalowych przewodach odprowadzających poprzez które sprowadzony zostanie do ziemi. Ten ostatni etap „ściągnięcia” energii w grunt odbywa się dzięki uziomowi – taśmie w ziemi rozpraszającej wyładowanie w glebie.

Burze w Polsce będą coraz częściej

Pioruny do efekt nagromadzenia ładunków elektrycznych w chmurach. Powstają na skutek zderzeń kryształków lodu wewnątrz nich. W Polsce za najbardziej burzliwe części kraju uznaje się góry – Podhale oraz Bieszczady. Tam, według analiz meteorologów, okres ryzyka trafienia piorunem to nawet 30 dni. 60 proc. polskich wyładowań atmosferycznych podczas burzy następuje między chmurami. Pozostała część to kierunek niebo-ziemia. W Polsce burze najczęstsze są od maja do sierpnia, choć coraz częściej zdarzają się również w innym okresie ze względu na różnice temperatur mas powietrza. Zjawiska te mają być coraz częstsze.

Każde wyładowanie z chmury w kierunku gruntu to potężny zastrzyk energii. Według szacunków, to wartość ok. 2 tys. kWh – natężenie jest więc tak duże, że wystarczałoby na miesięczne potrzeby domu jednorodzinnego.

W Polsce według danych z ostatnich 5 lat, pioruny rocznie zabijają średnio od trzech do pięciu osób. Wyższe wyniki były na początku ub. dekady. W 2001 r. odnotowano 53 ofiary. W kolejnych latach kolejno: 22, 18, 59, 24 i 11. Nie ma natomiast precyzyjnych statystyk pokazujących, jak wielkie zniszczenia wyładowania powodują w domach pozbawionych instalacji odgromowej. Pewne jest jednak jedno: budynek w nią wyposażony jest niemalże w pełni zabezpieczony, a ryzyko uderzenia jest minimalne. Domy pozbawione instalacji odgromowej pewności żadnej nie mają.

Zobacz gotowe projekty: Dom przy Cyprysowej 2

Które tereny są najbardziej narażone na burze?

To przede wszystkim południe Polski. Bieszczady, Tatry i tereny na południe od Bielska-Białej narażone są nawet na 35 burzowych dni w roku. W nieco mniejszym stopniu dotyczy to Ziemi Świętokrzyskiej aż po granice z regionem Łodzi. To w sumie ok. 30 dni.

Udało się już wyodrębnić konkretne szlaki wyładowań. Pierwszy to okolice od Czech po Dolny Śląsk. Drugi prowadzi z podobnego kierunku po Małopolskę i Podkarpacie, by później – w głębi kraju – zmniejszyć swoje natężenie.

Ile kosztuje instalacja odgromowa

Instalacja przyjmująca potężną energię pioruna i oprowadzająca ją do ziemi to koszt uzależniony od rozmiarów budynku i charakterystyki domu. Zwykle tworzy ją głowica osadzana na maszcie domu. Od niego poprowadzone są przewody – poprzez uchwyty dachowe i rynnowe oraz ścienne – do licznika wyładowań atmosferycznych oraz kontrolnego złącza montowanego na elewacji. Od niego instalacja przechodzi w uziom. Na zadaszeniu znajduje się jeszcze jeden tego rodzaju przewód odprowadzający drugiego uziemienia. Takie rozwiązanie w pełni zabezpiecza budynek przed wyładowaniami.

W ramach instalacji, wnętrze domu zostaje zabezpieczone też ogranicznikami odpowiedzialnymi za stan sprzętu elektronicznego. Ten często narażony jest na ryzyko, ponieważ brak listew przepięciowych lub właśnie instalacji odgromowej powoduje, iż wyładowania mogą doprowadzić do nieodwracalnego uszkodzenia.

Kompletna instalacja dla jednopiętrowego domu o podstawie mającej ok. 120 m z dachem dwuspadowym i krytym dachówką może wahać się od 2 do ok. 6 tys. zł w zależności od zastosowanych materiałów. Składa się na to system ocynkowany lub miedziany oraz szpilkowy uziom typu A. Instalacje powinny spełniać normy PN-EN 50164, co jest gwarancją odpowiednich certyfikatów technicznych. Należy pamiętać też o okresowych kosztach konserwacji oraz pomiarów skuteczności instalacji – za jedno złącze należy zapłacić ok. od 50-100 zł.